هر کسی درگیر جوش شده باشد احتمالا نام سالیسیلیک اسید به گوشش خورده است. چون این ماده یکی از بهترین و موثر ترین و در عین حال بی عوارض ترین مواد در درمان جوش است. در این مقاله میخواهیم از فواید سالیسلیک اسید، اثراتش بر پوست و نحوه استفاده از آن بگوییم. پس ادامه مطلب را با ما باشید.

سالیسیلیک اسید که بود و چه کرد؟

سالیسیلیک اسید یک اسید آلی است که دارای مصارف دارویی برای پوست است. این اسید از خانواده بتاهیدروکسی اسیدهاست و در غلظت های مختلفی تولید می شود. اما غلظت مجاز آن برای استفاده خانگی تا 2% است. پوست صورت از سه لایه اصلی تشکیل شده و لایه اولیه آن اپیدرم است. اپیدرم خود از چندین لایه ساخته شده است. لایه های اولیه اپیدرم را لایه شاخی یا استراتوم کورنئوم گویند. این لایه سلولهایی به اسم کرنئوسیت دارد که فاقد حیاتند اما نقش بسیار حیاتی برای سلامتی پوست دارند. لایه زیرتر را طبقه شفاف یاGRANULAR میگویند. سلولهای لایه شاخی و لایه شفاف و دیگر لایه های پوست از طریق پروتئین های کراتینی به هم دیگر متصل شده اند. سالیسیلیک اسید قدرت هیدرولیز کردن و تجزیه کردن این رشته های کراتینی را دارد. از این رو باعث پوسته ریزی می شود. بنابراین سالیسیلیک اسید دارای خاصیت لایه برداری است.
سالیسیلیک اسید ماده ای محلول در چربی است. این ویژگی سبب شده تا نفوذ این اسید نسبت به سایر اسیدهای پوستی (مثل آلفا هیدروکسی اسیدها) بیشتر شود. سالیسیلیک اسید توانایی نفوذ به درون فولیکول های مو و منافذ پوستی را دارد و این بدین معنی است که از چندین و چند لایه سلولی پوست گذر می کند. زمانی که سالیسیلیک اسید به منافذ پوستی می رسد قدرت تجریه چربی های تجمع یافته در این محل را دارد. همچنین سلولهای مرده به دام افتاده در این محل را جدا میکند و سپس قدرت یافتن گردش سلولی می شود. گردش سلولی یعنی سلولهایی که در سطح پوست هستند ریزش پیدا کنند و سلولهای جوان تر و سالم جایگزین شوند. هر چه سن کمتر باشد و پوست سالم تر باشد گردش سلولی سریعتر انجام می شود.

به طور کلی سالیسلیک اسید خواص زیر را داراست:

• ضدجوش
• ضدقارچ
• ضدمیخچه
• ضد زگیل

اما آنچه در این مقاله برای ما اهمیت دارد خاصیت ضدآکنه ای آن است که در ادامه به آن می پردازیم. تا اینجا از خاصیت لایه برداری این ماده گفتیم. اما خوب است بدانید سالیسیلیک اسید دارای خاصیت ضدالتهابی و ضدعفونی کنندگی نیز هست و همین ویژگی هاست که برگ برنده این ماده در درمان جوش است
مکانیزم درمانی سالیسیلیک اسید برای جوش چگونه است؟

اگر موافق باشید ابتدا به سراغ ماهیت جوش برویم. جوش زمانی به وجود می آید که چهار عامل در کنار هم متحد شوند:

1. انسداد فولیکول مو ( دلایلی چون تکثیر زیاد سلولهای مرده، ترشح سبوم، کاهش آب پوست و …)
2. افزایش میزان ترشح سبوم از غدد سباسه
3. افزایش تکثیر باکتری های مولد آکنه
4. التهاب

سالیسلیک اسید با قدرت تجزیه کردن پیوندهای بین سلولی باعث متلاشی شدن تجمع سلولهای مرده می شود. همچنین قدرت ضدعفونی کنندگی و ضدالتهابی آن باعث کاهش باکتری های مولد آکنه و التهاب موجود می شود. چون محلول در چربی است میتواند سبوم اضافه را نیز تجریه کند. بنابراین سالیسیلیک اسید به خوبی قدرت درمان جوش را دارد.

سالیسیلیک اسید چه نوع جوشی را درمان می کند؟

سالیسیلیک اسید قدرت درمان هر نوع جوشی را دارد. یعنی چه جوش زیرپوستی باشد چه سرسیاه و سرسفید، جوشهای التهابی و … . دلیل این امر اینست که ماهیت جوش همیشه از همان چهار عامل ذکر شده تبعیت می کند و فقط مقدار و میزانشان است که تعیین کننده سایز و نوع جوش هستند.

فواید سالیسیلیک اسید برای پوست چیست؟

اگر بخواهیم همچنان در مورد جوش صحبت کنیم سالیسیلیک اسید نسبت به رقبای خودش در درمان جوش یعنی مشتقات ویتامین آ و بنزوییل پروکساید، یک ماده ملایم تر است و ایجاد تحریک کمتری میکند. اما جدای از بحث درمان آکنه این ماده دارای فواید دیگری نیز برای پوست است.

• لایه برداری ملایم از پوست
• موثر در درمان لکه و تیرگی
• موثر در کاهش باکتری های مضر پوست
• کاهش قرمزی و التهاب پوست

نحوه استفاده از سالیسیلیک اسید چگونه است؟

استفاده از سالیسیلیک اسید برای پوستهای مختلط و چرب و مستعد آکنه پیشنهاد می شود. برای استفاده از این محصول همانند هر اسید دیگری رعایت برخی نکات ضروری است. زمانی که میخواهیم اسیدهای لایه بردار را وارد روتین پوستیمان کنیم باید آهسته آهسته این کار را انجام دهیم و زمان خروجشان از روتین نیز باید به آرامی این کار را انجام دهیم. در ادامه ترتیب استفاده از سالیسیلیک اسید را مشاهده میکنید. پیشنهاد اکید ما این است از دوزهای بالاتر از 2% در منزل استفاده نکنید مگر آنکه دستور مستقیم از پزشک داشته باشید.

1. زمانی که سرم BHA به دستتان میرسد اول تست حساسیت انجام دهید. تست حساسیت یعنی چند قطره از آن را بر گردن یا بازو زده و 24 ساعت صبر کنید اگر علایمی چون خارش، قرمزی و التهاب نداشتید یعنی این سرم برای شما کاملا ایمن است.
2. از سالسیلیک اسید فقط شبها استفاده کنید. ابتدای کار از هفته ای یک الی دو شب شروع کنید و به بیشتر از هفته ای سه الی چهار شب نرسانید.
3. قبل از BHA حتما صورتتان را با شوینده مناسب بشویید.
4. بعد از سالیسیلیک اسید حتما به پوستتان مرطوب کننده بزنید
5. سالیسیلیک اسید پوست را نسبت به آفتاب حساس می کند بنابراین باید روزها به خوبی ضدآفتاب بزنید و در تمدید کردن آن کوشا باشید.( هر محیطی که نورگیر است حتی اگر سقف داشته باشد)
6. اگر در روتین پوستیان لایه بردارهای دیگر نیز دارید در مصرف لایه بردارها زیاده روی نکنید و روتین را با مشورت از یک کارشناس پوستی تنظیم کنید.

تداخلات سالیسیلیک اسید:

استفاده همزمان سالیسیلیک اسید با مشتقات ویتامین A، نیاسینامید، اسیدهای لایه بردار، پپتایدها، بنزوئیل پروکساید ممنوع است. علت تداخلات معمولا عدم هماهنگی PH محصولات با یکدیگر است و برای پوست ایجاد عوارض می کند.

عوارض استفاده از سالیسیلیک اسید:

اگر از این ماده در درصد مجازش و با روش صحیح استفاده شود معمولا عارضه ای به همراه ندارد. اما نباید فراموش کرد این ماده یک لایه بردار است و برخی پوستهایی که سد دفاعی ضعیفی دارند تحمل آن را ندارند. یا برخی از افراد به هیچ عنوان دیگر نکات یک روتین پوستی را رعایت نمیکنند و ناگهان با استفاده از سالیسیلیک اسید دچار مشکل می شوند. مثلا برخی افراد همچنان پوستشان را با صابون می شویند و اگر در کنارش از  BHAاستفاده کنند فقط خدا میداند چه بلایی بر سر این پوست می آید. به طور کلی در صورت رعایت نکردن نکات استفاده صحیحt سالیسیلیک این عوارض را برای پوست دارد و در صورت مشاهده باید فورا قطع شود:

• نازکی پوست
• احساس خارش
• احساس سوزش
• قرمزی و التهاب

آیا برون ریزی از عوارض سالیسیلیک اسید است؟

 از آنجایی که این ماده گردش سلولی را زیاد میکند طبیعتا میزان پوسته ریزی در صورت زیاد می شود و کمدون ها و جوشهایی که در لایه های پنهان تر بوده اند سر از تخم در می آورند. هرگز نگران برون ریزی بعد از لایه بردارها نباشید این موضوع امری طبیعی و موقت است. آنچه باید نگرانش باشید واکنش های تحریکی پوست است.

نتیجه گیری

سالیسیلیک اسید ماده ای با فواید بسیار زیاد است و افراد زیادی را از مشکلات پوستی نجات داده است. اگر واقعا از درمان جوش خسته شده اید پیشنهاد میکنیم این ماده را به روتین پوستیتان اضافه کنید. اما با رعایت نکات مصرف تا بهترین نتیجه گیری عاید شما شود.